کریسمس امسال، ایرانیان مقیم آمریکا و به دنبال آنها بسیاری از ایرانیان سراسر دنیا ایمیل مبتکرانهای را دریافت کردند که با شوخی تندی به آنها یادآوری میکرد جشن کریسمس به ایرانیان مسلمان ارتباطی ندارد.
به گزارش "ایلنا" 14 فوریه یا 25 بهمن ماه(امسال به علت سال کبیسه با 26 بهمن مصادف شده است) از سالهای بسیار دور میلادی به عنوان روز «ولنتاین» جشن گرفته میشود و در کشور ما در سالهای اخیر به «روز عشاق» معروف شده است.
بسیاری از کسانی که به دنبال برگزاری جشن ولنتاین میروند، حتی با معنی آن آشنا نیستند در میان 50 نفری که مورد پرسش شدند، حدود 34 نفر اطلاعی در مورد معنای این مراسم نداشتند و دیگران هم اطلاعات دست و پا شکستهای را از شبکههای خارجی دریافت کرده بودند.
سمیرا یکی از افرادی است که اگر چه هر سال برای دوست خود کادوی ولنتاین میخرد اما معنای آن را نمیداند" به نظر من «ولنتاین» روز عشاق است و بقیه معانی و تاریخچه آن مهم نیست."
آرش ولنتاین را یک جور سرگرمی میداند. او که این اسم را به اشتباه« ولنتایم» تلفظ میکند، میگوید: اگر چه من هر سال از دوستانم هدیه میگیریم و برای آنها هم هدیه میخرم اما معنای آن برایم چندان اهمیتی ندارد.
جشن ولنتاین در حالی سال به سال رو به پررنگتر شدن در بین جوانان ایرانی میگذارد که برداشت مردم سایر کشورهای جهان در این باره قدری متفاوت به نظر میرسد.
اما سارا که بیشتر عمر خود را در ایران سپری کرده، چند سالی است که در کانادا به سر میبرد. او گرایش ایرانیان را به ولنتاین نمیپسندد و میگوید: «این جشن فقط برای پولدار کردن تولیدکنندگان و فروشندگان است و فقط به همین منظور به ایران وارد شده است.»به اعتقاد سارا بهتر است که جوانان ایرانی به رسوم فرهنگی خود بیشتر پایبند باشند تا اینکه از رسوم کشورهای غربی تبعیت کنند.شاید منظور سارا از رسوم سنتی همان جشن مهرگانباد که به گفته کارشناسان در فرهنگ ایرانی روز عشق است و با ولنتاین برابری میکند.
مهرگان در فرهنگ ایرانی روز عشق حقیقی و واقعی است
اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان مجلس هشتم معتقد است که مهرگان در فرهنگ ایرانی روز عشق حقیقی و واقعی نامیده شده و مردم باید به جای ولنتاین این روز را زنده کنند.بختیاری که از رواج فرهنگ غربی در ایران ناخرسند است، تصریح میکند: به دلیل نبود برنامههایی برای فرهنگسازی بسیاریاز رسوم زیبای ایرانی مورد غفلت واقع شدهاند.به گفته او «مهرگان» همزمان با ششم مهر ماه، بهترین زمان برای ابراز علاقه و دوستان و بستگان است.
اصغر مهاجری جامعهشناس و استاد دانشگاه هم نقص در مدیریت برنامهریزان کشوری در برجستهسازی و استفاده از ظرفیتهای فرهنگی را دلیل گرایش نادرست جوانان ایرانی به «ولنتاین» میداند و میگوید: فرهنگ مردم ایران غنی و توسعه یافته است و هم در پیشینه ملی و هم در پیشینه مذهبی نمادهایی از «روز عشق» به چشم میخورد.
اول دیحجه یا جشن مهرگان میتوانند جایگزینهای مناسبی برای روز ولنتاین باشند به گفته او اول دیحجه در مناسبات مذهبی و جشن مهرگان در فرهنگ ایرانی هر دو میتوانند جایگزینهای مناسبی برای روز ولنتاین باشند و از پیشینه غنی و در خور برخوردارند.
چین، ژاپن، کره جنوبی و مصر هر کدام روزهایی را معادل «ولنتاین» در کشور خود جشن میگیرند
جایگزینی روزهای متناسب با ولنتاین همان کاری است که بسیاری از کشورها انجام دادهاند. مثلا چین، ژاپن و مصر هر کدام روزهایی را معادل «ولنتاین» در کشور خود جشن میگیرند.
در کشور چین این روز به «شب هفتها» نامیده میشود و در ژاپنیها به «تاناواتا» معروف است. در کره جنوبی نیز مردم روز «پپرو» را جشن میگیرند و مصریها هم روز چهارم نوامبر هر سال را به عنوان روز عشق برگزار میکنند.
تاریخچه ولنتاین
به هر حال تاریخچه ولنتاین به زمان اعدام کشیشی با همین نام برمیگردد اما تاریخچه کامل و دقیق والنتین در دست نیست.
بنابر برخی روایات در سده سوم میلادی که مطابق میشود با اوایل شاهنشاهی ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی بودهاست بنام کلاودیوس دوم (CLAUDIUS II). کلودیوس عقیده داشت مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند. از این رو ازدواج را برای سربازان امپراتوری روم قدغن میکند. کلاودیوس به قدری بیرحم وفرمانش به اندازهای قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت. (شایان ذکر است که در آن هنگام هنوز امپراتوری روم، به آیین مسیحیت نگرویده بود و این امر تقریباً 40 سال پس از دوران کلاودیوس دوم یعنی در دوران کنستانتین اول، موسوم به کنستانتین کبیر صورت گرفت). اما کشیشی به نام والنتین (والنتیوس)، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری میکرد. هنگامی که کلاودیوس این امر را دریافت، والنتین را دستگیر و زندانی کرد. کلاودیوس به منظور منصرف ساختن والنتین از باور خویش، به زندان و به استقبال وی شتافت و او را مورد محبت فراوان قرار داد. این در حالی بود که والنتین نیز به گونهای متقابل کوشید تا کلاودیوس را به آیین مسیحیت فراخواند؛ امری که موجبات خشم امپراتور روم را فراهم ساخت و حکم به اعدام وی داد. هنگامی که والنتین در زندان به سر میبرد، یکی از زندانبانان دختری نابینا داشت که به زندان میآمد به تفصیل با وَلِنتَین سخن میگفت و درست پیش از آن که والنتین به اعدام محکوم گردد، برای آن دختر نابینا کارتی فرستاد که بر روی آن نگاشته بود: ««از طرف والنتین ِ تو» (FROM YOUR VALENTINE)» امضاء کردهاست، اصطلاحی که تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته و به وفور بر روی کارتهای والنتین مشاهده میشود.
افسانه دیگر حاکی از آن است که هنگامی که والنتین را به زندان افکندند، مردم برای وی یادداشتهایی کوچک که در لفافه پیچانده بودند و در شکافهای دیواره سلول وی جاسازی میکردند میفرستادند و او آنها را یافت و در حق آنان نیایش کرد. به دیگر سخن، بنیاد تاریخی کارت والنتین همین امر است. کشیش والنتیوس در 14 فوریه 270 میلادی (در برخی روایات 269 و مطابق با برخی روایات دیگر 273 بعد از میلاد) اعدام شد. بنابراین او را به عنوان فدایی و شهید راه عشق میدانند و از آن زمان والنتین تبدیل به نمادی برای عشق شدهاست و بدین روست که در کشورهای جهان، به ویژه کشورهای اروپایی و امریکای شمالی، مراسم روز والنتین همه ساله در 14 فوریه برگزار میگردد.
در ایمیلی که ایرانیان مقیم آمریکا در روز کریسمس دریافت کردند ضمن تبریک عید کریسمس نوشته شده بود «کریسمس به شما ربطی ندارد، منتظر نوروز باشید» پس شاید بد نباشد این جمله را در مورد «ولنتاین» نیز تکرار کنیم.
¤ نویسنده:همیاران سلامت روان اصفهان